តាមរយៈទំនុកច្រៀងនៃបទ «ខ្ញុំរង់ចាំ» ដែលមានលាយឡំនឹងពាក្យពេចន៍ភាសាបារាំង «J’attendrai» យើងអាចសន្និដ្ឋានបានថាបទចម្រៀងនេះត្រូវបានផលិតឡើង ក្នុងអំឡុងពេលដែលប្រទេសកម្ពុជានៅរងឥទ្ធិពលពីបារាំងនៅឡើយ គឺក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៥០ ឬឆ្នាំ១៩៦០ ។ ប៉ុន្តែបទចម្រៀងនេះមិនមែនមានប្រភពមកពីប្រទេសបារាំងនោះទេ។ "ខ្ញុំរង់ចាំ"មានប្រភពដើមមកពីប្រទេសអ៊ីតាលី។ "ខ្ញុំរង់ចាំ"ជាបទចម្រៀងនៅក្នុងល្ខោនអូប៉េរ៉ា រឿង Madama Butterfly ។
ឆ្លៀតក្នុងនាទីនេះ
ខ្ញុំសូមសង្ខេបរឿង Madama
Butterfly ជូនប្រិយមិត្តស្តាប់បន្តិចសិន។
រឿងនេះនិយាយអំពីទីក្រុងណាហ្គាសាគី
ប្រទេសជប៉ុនឆ្នាំ១៩០៤ ។
Butterfly
គឺជានាមរបស់ក្មេងស្រីជប៉ុនវ័យ១៥ឆ្នាំម្នាក់ដែលបានរៀបការជាមួយនាវិកជនជាតិអាមេរិកាំងឈ្មោះPinkerton។
បន្ទាប់ពីរៀបការរួច
Pinkerton
បានចាកចោលនាងButterfly
ទៅសហរដ្ឋអាមេរិកដោយសន្យាថានឹងត្រឡប់មករកនាងវិញ។
ក្រោយមកនាងButterflyសម្រាលបានកូនប្រុសម្នាក់។
ពេលវេលាបានកន្លងផុតទៅ
នៅតែ
មិនឃើញPinkerton ត្រឡប់មកវិញ។ ដោយសេចក្តីស្រឡាញ់ និងស្មោះស្ម័គ្រចំពោះប្តី នាងButterflyនៅតែទន្ទឹងរង់ចាំមើលផ្លូវប្តីរបស់នាងជានិច្ចដោយសង្ឃឹមថាប្តីរបស់នាងនឹងត្រឡប់មកវិញ។
៣ឆ្នាំក្រោយមក ប្តីរបស់នាងបានត្រឡប់មកវិញដោយនាំភរិយាថ្មីមកជាមួយផង។ ប្តីរបស់នាងត្រឡប់មកវិញដោយមានបំណងចង់យកកូនប្រុសទៅអោយប្រពន្ធក្រោយរបស់គាត់ចិញ្ចឹម។ ប៉ុន្តែដោយយល់ឃើញថាខ្លួនប្រព្រឹត្តកំហុសធ្ងន់ធ្ងរចំពោះ Butterfly ប្តីរបស់នាងមិនហ៊ានមកជួបមុខនាងផ្ទាល់នោះទេ។ នៅទីបំផុតនាង Butterflyបានយល់ព្រមប្រគល់កូនប្រុសឱ្យទៅប្តីរបស់នាងដោយឱ្យប្តីរបស់នាងមកទទួលកូនដោយផ្ទាល់។ បន្ទាប់ពីច្រៀងលាកូនប្រុសរួចមក នាងButterflyបានធ្វើអត្តឃាតដោយអារករបស់នាងនឹងកាំបិត។
ដោយពេញចិត្តនឹងបទចម្រៀងដែលច្រៀងនៅក្នុងល្ខោនអូប៉េរ៉ារឿង Madama Butterfly នៅឆ្នាំ ១៩៣៣ អ្នកនិពន្ធទំនុកច្រៀងជនជាតិអ៊ីតាលីឈ្មោះ Nino Rastelli និងអ្នកនិពន្ធបទភ្លេងឈ្មោះ Dino Olivieri បានរួមគ្នានិពន្ធបទចម្រៀងមួយបទមានចំណងជើងថាTonerai ដែលមានន័យជាភាសាខ្មែរថា "អ្នកនឹងត្រឡប់មកវិញ"។ ៤ឆ្នាំក្រោយមក បទចម្រៀង Tonerai ត្រូវបានគេថតបញ្ចូលក្នុងថាស។ អ្នកចម្រៀងដ៏ល្បីឈ្មោះម្នាក់របស់អ៊ីតាលីគឺលោកCarlo Buti គឺជាអ្នកច្រៀងបទចម្រៀងនេះ។ Tonerai ត្រូវបានថតនៅដើមខែតុលាឆ្នាំ១៩៣៧នៅស្ទូឌីយូរបស់ផលិតកម្មColumbia ក្នុងក្រុងMilan ប្រទេសអ៊ីតាលី។
នៅឆ្នាំ១៩៣៨ អ្នកចម្រៀងបារាំងឈ្មោះ Rina Ketty បានយកបទចម្រៀងTonerai មកច្រៀងជាភាសាបារាំងដោយមានលោកLouisPotératប្រែសម្រួលនិងសរសេរទំនុកច្រៀង។ដោយសារសម័យនោះ ពិភពលោកបានចាប់ផ្តើមរង្គោះរង្គើ និងបាក់បែកដោយសារសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ ហើយដោយសារតែការចាកចេញដោយគ្មានការវិលត្រឡប់របស់យុទ្ធជនមួយចំនួន បានធ្វើឱ្យបទចម្រៀងខ្ញុំរង់ចាំ ឬ J'attendrai នេះចាក់ចូលក្នុងក្រឡៅបេះដូងរបស់អ្នកស្តាប់ ពិសេសអ្នកដែលនៅរង់ចាំមនុស្សជាទីស្រឡាញ់របស់ខ្លួននាសម័យនោះ។ ខ្ញុំរង់ចាំ ឬJ'attendrai ទទួលបានប្រជាប្រិយភាពយ៉ាងសម្បើមនៅទី្វបអឺរ៉ុប ហើយបានក្លាយជា និមិត្តរូបនៃការចាប់ផ្តើមសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ។
មិនឃើញPinkerton ត្រឡប់មកវិញ។ ដោយសេចក្តីស្រឡាញ់ និងស្មោះស្ម័គ្រចំពោះប្តី នាងButterflyនៅតែទន្ទឹងរង់ចាំមើលផ្លូវប្តីរបស់នាងជានិច្ចដោយសង្ឃឹមថាប្តីរបស់នាងនឹងត្រឡប់មកវិញ។
៣ឆ្នាំក្រោយមក ប្តីរបស់នាងបានត្រឡប់មកវិញដោយនាំភរិយាថ្មីមកជាមួយផង។ ប្តីរបស់នាងត្រឡប់មកវិញដោយមានបំណងចង់យកកូនប្រុសទៅអោយប្រពន្ធក្រោយរបស់គាត់ចិញ្ចឹម។ ប៉ុន្តែដោយយល់ឃើញថាខ្លួនប្រព្រឹត្តកំហុសធ្ងន់ធ្ងរចំពោះ Butterfly ប្តីរបស់នាងមិនហ៊ានមកជួបមុខនាងផ្ទាល់នោះទេ។ នៅទីបំផុតនាង Butterflyបានយល់ព្រមប្រគល់កូនប្រុសឱ្យទៅប្តីរបស់នាងដោយឱ្យប្តីរបស់នាងមកទទួលកូនដោយផ្ទាល់។ បន្ទាប់ពីច្រៀងលាកូនប្រុសរួចមក នាងButterflyបានធ្វើអត្តឃាតដោយអារករបស់នាងនឹងកាំបិត។
ដោយពេញចិត្តនឹងបទចម្រៀងដែលច្រៀងនៅក្នុងល្ខោនអូប៉េរ៉ារឿង Madama Butterfly នៅឆ្នាំ ១៩៣៣ អ្នកនិពន្ធទំនុកច្រៀងជនជាតិអ៊ីតាលីឈ្មោះ Nino Rastelli និងអ្នកនិពន្ធបទភ្លេងឈ្មោះ Dino Olivieri បានរួមគ្នានិពន្ធបទចម្រៀងមួយបទមានចំណងជើងថាTonerai ដែលមានន័យជាភាសាខ្មែរថា "អ្នកនឹងត្រឡប់មកវិញ"។ ៤ឆ្នាំក្រោយមក បទចម្រៀង Tonerai ត្រូវបានគេថតបញ្ចូលក្នុងថាស។ អ្នកចម្រៀងដ៏ល្បីឈ្មោះម្នាក់របស់អ៊ីតាលីគឺលោកCarlo Buti គឺជាអ្នកច្រៀងបទចម្រៀងនេះ។ Tonerai ត្រូវបានថតនៅដើមខែតុលាឆ្នាំ១៩៣៧នៅស្ទូឌីយូរបស់ផលិតកម្មColumbia ក្នុងក្រុងMilan ប្រទេសអ៊ីតាលី។
នៅឆ្នាំ១៩៣៨ អ្នកចម្រៀងបារាំងឈ្មោះ Rina Ketty បានយកបទចម្រៀងTonerai មកច្រៀងជាភាសាបារាំងដោយមានលោកLouisPotératប្រែសម្រួលនិងសរសេរទំនុកច្រៀង។ដោយសារសម័យនោះ ពិភពលោកបានចាប់ផ្តើមរង្គោះរង្គើ និងបាក់បែកដោយសារសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ ហើយដោយសារតែការចាកចេញដោយគ្មានការវិលត្រឡប់របស់យុទ្ធជនមួយចំនួន បានធ្វើឱ្យបទចម្រៀងខ្ញុំរង់ចាំ ឬ J'attendrai នេះចាក់ចូលក្នុងក្រឡៅបេះដូងរបស់អ្នកស្តាប់ ពិសេសអ្នកដែលនៅរង់ចាំមនុស្សជាទីស្រឡាញ់របស់ខ្លួននាសម័យនោះ។ ខ្ញុំរង់ចាំ ឬJ'attendrai ទទួលបានប្រជាប្រិយភាពយ៉ាងសម្បើមនៅទី្វបអឺរ៉ុប ហើយបានក្លាយជា និមិត្តរូបនៃការចាប់ផ្តើមសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ។
នៅឆ្នាំ១៩៣៩
បទចម្រៀង ខ្ញុំរង់ចាំ
ឬ J'
attendrai ត្រូវបានអ្នកចម្រៀងអាល្លឺម៉ង់ឈ្មោះ
Michael
Jary យកមកច្រៀងជាភាសាអាល្លឺម៉ង់។
បទនេះមានចំណង ជើងថាKomm
Zurück។
ជាបន្តបន្ទាប់មកទៀត
បទចម្រៀង ខ្ញុំរង់ចាំ ឬ
J'
attendrai ត្រូវបានយកទៅច្រៀងជា
ភាសាឆែកដែលមានចំណងជើងថា
Vérím
Vám, ច្រៀងជាភាសាស៊ុយអ៊ែត
មាន ចំណងជើងថា Blott
för dig និងច្រៀងជាភាសាប៉ូឡូញមានចំណងជើងថាCzekam
Cie។ល។
ខ្ញុំរង់ចាំ ឬ Tonerai ឬ J' attendrai បានក្លាយជាបទចម្រៀងដ៏ល្បីនៅសតវត្សរ៍ទី២០ ។ បទចម្រៀងត្រូវបានច្រៀនឡើងវិញជាច្រើនលើកច្រើនសារពេញមួយសតវស្សរ៍ទី២០ និងឆ្លងចូលសតវត្សរ៍ទី២១នេះផងដែរ។ ផ្នែកខ្លះនៃបទចម្រៀងនេះត្រូវបានគេយកទៅដាក់បញ្ចូលនៅក្នុងខ្សែភាពយន្តផងក៏មាន។ ទោះបីជាបទចម្រៀងនេះត្រូវបានយកទៅច្រៀង ដោយអ្នកចម្រៀងច្រើនជាតិសាសន៍យ៉ាងណាក៏ដោយក៏បទចម្រៀងនេះនៅរក្សាអត្ថន័យដើមដដែល។
ខ្ញុំរង់ចាំ ឬ Tonerai ឬ J' attendrai បានក្លាយជាបទចម្រៀងដ៏ល្បីនៅសតវត្សរ៍ទី២០ ។ បទចម្រៀងត្រូវបានច្រៀនឡើងវិញជាច្រើនលើកច្រើនសារពេញមួយសតវស្សរ៍ទី២០ និងឆ្លងចូលសតវត្សរ៍ទី២១នេះផងដែរ។ ផ្នែកខ្លះនៃបទចម្រៀងនេះត្រូវបានគេយកទៅដាក់បញ្ចូលនៅក្នុងខ្សែភាពយន្តផងក៏មាន។ ទោះបីជាបទចម្រៀងនេះត្រូវបានយកទៅច្រៀង ដោយអ្នកចម្រៀងច្រើនជាតិសាសន៍យ៉ាងណាក៏ដោយក៏បទចម្រៀងនេះនៅរក្សាអត្ថន័យដើមដដែល។
ដូចដែលប្រិយមិត្តបានជ្រាបហើយថា
បទចម្រៀង
"ខ្ញុំរង់ចាំ"មានដំណើរវិវត្តនិងល្បីល្បាញពាសពេញពិភពលោក។
កម្ពុជាមិនមែនជាប្រទេសតែមួយគត់នោះទេ
ដែលយកបទចម្រៀងនេះមកច្រៀងជាភាសាជាតិរបស់ខ្លួន។
ដោយបទចម្រៀងជាផ្នែកមួយនៃវប្បធម៌
ហើយដោយកម្ពុជាមិនមានជាកោះដែលនៅដាច់តែឯង
ដូច្នេះហើយបានជាកម្ពុជាចៀសមិនផុតពីការរងឥទ្ធិពលរបស់វប្បធម៌បរទេស។
ប៉ុន្តែអ្នកនិពន្ធខ្មែរ
ផលិតករខ្មែរ សិល្បករខ្មែរ
មានស្នាដៃខ្ពស់ក្នុងការធ្វើអោយអ្នកស្តាប់ទទួលយកបទចម្រៀងនេះបានតាំងពីអតីតកាលរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។
ដកស្រង់ពីសារព័ត៌មានថ្មីថ្មី(លោក ឃុត សុខឿន)
No comments:
Post a Comment