សាស្ត្រាខ្យងស័ង្ខ វគ្គទី៣

    

   ចំណែក​ព្រះបាទ​សាមលរាជ​ ដោយ​ភាព​ស្អប់​ខ្ពើម​ចំពោះ​ចៅ​ងោះ​ខ្លាំង​ពេក​ ព្រះអង្គ​បាន​រិះរក​គ្រប់​មធ្យោបាយ​ដើម្បី​សម្លាប់​ចៅ​ងោះ​ចោល​ដើម្បី​ឲ្យ​ព្រះ​នាង​ពៅ​អាច​ទទួល​បាន​ស្វាមី​ថ្មី​ដែល​ស័ក្តិសម​នឹង​ព្រះនាង។ ព្រះអង្គ​បាន​ឲ្យ​បុត្រា​សុណិសា​របស់​ព្រះអង្គ​ទាំងអស់​ចេញ​ទៅ​រក​សត្វ​ព្រៃ បើ​បុត្រា​ណា​រក​សត្វ​ពុំ​បាន​នឹង​ត្រូវ​ទទួល​ទោស​ស្លាប់។ បុត្រ​ប្រសារ​ទាំង​ប្រាំមួយ​សុទ្ធ​តែ​មាន​ពល​សេនា​ លើក​លែង​តែ​ចៅ​ងោះ​ដែល​គ្មាន​ពល​សេនា​សូម្បី​តែ​ម្នាក់។​ នៅ​ពេល​ដឹង​ដំណឹង​នេះ​ភ្លាម​ ព្រះ​នាង​ពៅ​បាន​ពាំ​នាំ​ដំណឹង​នេះ​មក​ថ្លាថ្លែង​ប្រាប់​ស្វាមី។ ដោយ​ក្តី​អាណិត​ចំពោះ​ភរិយា ព្រះស័ង្ខ​ក៏​ដោះ​ស្រោម​ងោះ​ចេញ​ ហើយ​ហោះ​សំដៅ​ទៅ​កណ្តាល​ទី​ព្រៃ។ ក្រោម​ម្លប់​ជ្រៃ ព្រះអង្គ​បាន​សូត្រមន្ត​ដើម្បី​អន្ទង​ហៅ​សត្វ​ម្រឹគ​ដើម្បី​យក​ទៅ​ថ្វាយ​ព្រះ​បិតា​ក្មេក។ ចំណែក​បុត្រ​ប្រសារ​ផ្សេងៗ​សុទ្ធ​តែ​រក​សត្វ​ព្រៃ​បាន​តែ​ម្នាក់​មួយ​ ហើយ​ខ្លះ​ក៏​ខូច​ស្អុយ​រលួយ​អស់​ទៅ​ហើយ។ អ្នក​ទាំង​ប្រាំ​មួយ​បាន​ដោះ​ដូរ​ជាមួយ​ចៅ​ងោះ​ ដោយ​សុខ​ចិត្ត​កាត់​ច្រមុះ​ខ្លួន​ឯង​ដើម្បី​ប្តូរ​យក​សត្វ​ព្រៃ។ ដោយ​សារ​ការ​អសមត្ថភាព​របស់​បុត្រ​ប្រសារ​ទាំង​ប្រាំមួយ​ធ្វើឲ្យ​ព្រះ​បាទ​សាមលរាជ​ខ្ញាល់​យ៉ាង​ខ្លាំង។

សាស្ត្រាខ្យងស័ង្ខ វគ្គទី២

     ខណៈ​នោះ​ខ្យង​ស័ង្ខ​បាន​លិច​ទៅ​ដល់​ឋាន​បាតាល​ដែល​សោយ​រាជ​ដោយ​ស្តេច​ភុជង្គនាគ​ ព្រះ​អង្គ​ក៏​បាន​និម្មិត​ជា​ផ្កា​ឈូក​មាស​មួយ​មក​ទ្រ​ខ្យង​ស័ង្ខ​ និង​ទទួល​ព្រះ​ពោធិសត្វ​ជា​បុត្រ​ចិញ្ចឹម។​ ខ្យង​ស័ង្ខ​មិន​អាច​រស់​នៅ​ឋាន​នាគ​បាន​ ទើប​ស្តេច​ភុជង្គនាគ​បាន​បញ្ជូន​ខ្យងស័ង្ខ​មក​ឋាន​មនុស្ស​លោក​តាម​សំពៅ​មាន​ភោជន​​អាហារ​គ្រប់​បែប​យ៉ាង​ ដោយ​ព្រះ​អង្គ​អធិដ្ឋាន​ថា​«បើ​ខ្យង​ស័ង្ខ​ជា​សព្វញ្ញូ​ សូម​ឱ្យ​សំពៅ​អណ្ដែត​ទៅ​ដល់​នគរ​តាវ័ន​ហើយ​យក្ខិនី​ពន្ធរស​ជា​ស្តេច​នៅ​នគរ​នោះ​ចិញ្ចឹម​ថែ​រក្សា​បុត្រ»។ រយៈពេល​ជា​ច្រើន​ខែ​កន្លង​មក​ សំពៅ​មាស​ក៏​បាន​មក​ដល់​នគរ​យក្ស​ ហើយ​យក្ខនី​ពន្ធរស​បាន​ចិញ្ចឹម​ថែរក្សា​ខ្យង​ស័ង្ខ​ទុក​ជា​បុត្រ ​ដោយ​​ខ្យង​ស័ង្ខមិន​បាន​ដឹង​ថា​ព្រះ​នាង​ជា​យក្ស​ឡើយ។​ គ្រា​ដំបូង​នាង​បាន​ធ្វើ​ពិធី​ហៅ​ព្រលឹង​ដើម្បី​ឱ្យ​ខ្យងស័ង្ខ​មាន​ថាមពល​ឡើង​វិញ។

សាស្ត្រា​រឿង​ខ្យង​ស័ង្ខ​ វគ្គទី១

      

    ជា​ប្រភេទ​សាស្ត្រា​ល្បែង​កើត​ឡើង​នៅ​សតវត្ស​ទី​១៧​ ប្រមាណ​ជា​ឆ្នាំ​១៧២៩​ សរសេរ​ជា​កំណាព្យ​សុទ្ធ​ពី​ដើម​ដល់​ចប់។​ តទៅ​នេះ​ខ្ញុំ​សង្ខេប​រឿង​ជា​ពាក្យ​រាយ៖

       នៅ​សោឡ​មហានគរ​ មាន​ស្តេច​មួយ​ព្រះ​អង្គ​សោយរាជ្យ​សម្បត្តិគឺ​ព្រះ​បាទ​យស​វិមលរាជ។​ ព្រះ​អង្គ​មាន​មហេសី​ពីរ​ព្រះ​អង្គ។​ មហេសី​ទី​១​មាន​នាម​ចន្ទទេវី​ និង​មហេសី​ទី​២​នាម​ឆន្ទា។​ មហេសី​ទាំង​ពីរ​ពុំ​មាន​បុត្រ​ដូច​គ្នា​ក៏​ធ្វើ​ពិធី​សុំ​បុត្រ។​ អាស្រ័យ​ដោយ​នាង​ចន្ទទេវី​ប្រឹង​ធ្វើ​បុណ្យ​ រក្សា​សីល​ ព្រះឥន្ទ​ក៏​បាន​ទៅ​យាង​ព្រះ​ពោធិសត្វ​ឱ្យ​មក​ចាប់​បដិសន្ធិ​នៅ​ផ្ទៃ​នាង។​ ចំណែក​នាង​ឆន្ទា​ពុំ​បាន​រក្សា​សីល​អ្វី​សោះ​ នាង​បាន​ត្រឹម​តែ​បូជា​ផ្កា​ ម្លូ​ស្លា​ដល់​ព្រះ​ដើម​ជ្រៃ​ ទើបបាន​ទេពធីតា​រក្សា​ដើម​ជ្រៃ​យាង​មក​ចាប់​បដិសន្ធិ​ក្នុង​ផ្ទៃ​នាង។

ប្រវត្តិ​ពិធី​បុណ្យ​អុំ​ទូក

    

​​   ពិធី​បុណ្យ​នេះ​ គេ​តែង​ប្រារព្ធ​ធ្វើ​អស់​ថេរ​វេលា​ ៣ថ្ងៃ​ គឺ​ថ្ងៃ​ ១៤កើត​ ១៥កើត​ និងថ្ងៃ ១រោជ​ ខែ​កត្តិក​ ធ្វើ​នៅ​តាម​ដង​ទន្លេ​សាប​ នា​កំពង់​ផែ​មុខ​វាំង។    

     ប្រវត្តិ​ពិធី​បុណ្យ​អុំ​ទូក​មាន​តាំង​ពី​បរម​បុរាណ​ដ៏​យូរ​លង់​មក​ហើយ​ ដែល​មាន​ចែង​ក្នុង​ឯកសារ​ប្រវត្តិ​វិទូ​បរទេស​ ក៏​ដូច​ជា​តាម​សិលា​ចារឹក​នៅ​ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត។ សូម​បញ្ជាក់​ថា​បុណ្យ​អុំទូក​នេះ​មាន​ការ​បក​ស្រាយ​ប្លែកៗ​គ្នា​ជា​ច្រើន​ ហើយ​ពិធី​ធ្វើ​ក៏​ប្លែកៗ​គ្នា​ដែរ។

បទ «ខ្ញុំ​រង់ចាំ»

    

      តាមរយៈ​ទំនុក​ច្រៀង​នៃ​បទ «ខ្ញុំ​រង់ចាំ» ដែលមាន​លាយឡំ​នឹង​ពាក្យពេចន៍​ភាសា​បារាំង «J’attendrai» យើង​អាច​សន្និដ្ឋានបានថាបទ​ចម្រៀង​​នេះ​ត្រូវបាន​ផលិតឡើង ក្នុងអំឡុង​ពេល​ដែល​​ប្រទេស​កម្ពុជា​នៅ​រង​ឥទ្ធិពល​ពី​បារាំង​នៅ​ឡើយ គឺ​ក្នុង​ទសវត្សរ៍​ឆ្នាំ ១៩៥០ ឬ​ឆ្នាំ១៩៦០ ។ ប៉ុន្តែ​បទ​ចម្រៀង​នេះ​មិន​មែនមាន​ប្រភព​មកពី​ប្រទេស​បារាំង​នោះទេ។ "ខ្ញុំ​រង់ចាំ"មាន​ប្រភព​ដើម​​មកពី​ប្រទេសអ៊ីតាលី។ "ខ្ញុំ​រង់ចាំ"ជា​បទ​ចម្រៀង​នៅក្នុង​ល្ខោន​​អូ​ប៉េ​រ៉ា រឿង Madama Butterfly ។

      ឆ្លៀត​ក្នុង​នាទី​នេះ ខ្ញុំ​សូម​សង្ខេប​រឿង Madama Butterfly ជូន​ប្រិយមិត្ត​ស្តាប់​បន្តិច​សិន។ រឿងនេះ​និយាយ​អំពី​ទីក្រុង​ណាហ្គា​សា​គី ប្រទេស​ជប៉ុនឆ្នាំ១៩០៤ ។ Butterfly គឺជា​នាមរបស់​ក្មេងស្រី​ជប៉ុន​វ័យ១៥ឆ្នាំ​ម្នាក់ដែល​បាន​រៀបការ​ជាមួយ​នាវិក​ជនជាតិ​អាមេរិកាំងឈ្មោះPinkerton។ បន្ទាប់ពី​រៀបការ​រួច Pinkerton បាន​ចាក​ចោល​នាងButterfly ទៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិកដោយ​សន្យាថា​នឹង​ត្រឡប់មករ​កនាង​វិញ។ ក្រោយមក​នាងButterflyសម្រាល​បានកូន​ប្រុស​ម្នាក់។  ពេលវេលា​បាន​កន្លងផុតទៅ នៅតែ​

បទ គាន់​ដូ​មាសស្នេហ៍

      Quando, Quando, Quando នេះ​ជា​ចំណងជើង​នៃ​បទ​ចម្រៀង​ដែល​លោកអ្នក​កំពុង​ស្តាប់​នៅពេលនេះ។ ចំណង​ជើង​នេះ មានន័យ​ជា​ភាសា​ខ្មែរ​ថា​ ពេលណា ពេលណា ពេលណា។  Quando, Quando, Quando គឺជា​បទ​ចម្រៀង​ដ៏​ពេញ​និយម​របស់​អ៊ីតាលី​ដែល​ត្រូវបាន​ប្រគំ​ឡើងជា​ចង្វាក់​បូសា​ណូវ៉ា(Bossa nova) ។

      Quando, Quando, Quando ប្រសូត​ឡើង​ដោយ​ស្នាដៃ​និពន្ធ​ទំនុក​ច្រៀង​របស់​កវី​អ៊ីតាលី​ឈ្មោះ​អាល់​ប៊ើ​ តូ​ថិ​ស្តា (Alberto Testa) និពន្ធ​បទ​ភ្លេង និង​ច្រៀង​ដោយ​អ្នកចម្រៀង​ឈ្មោះ​តូនី​ រ៉េនីស (Tony Renis)។ បទ​ចម្រៀង​នេះ​បាន​ចេញ​លក់​នៅ​ឆ្នាំ១៩៦២។

ប្រវត្តិនំបញ្ចុក

     

     ប្រិយ​មិត្ត​ពិត​ជា​ធ្លាប់​ពិសា​ហើយ​នូវ​ប្រភេទ​នំ​ម្យ៉ាង​ឈ្មោះ​ថា​នំ​បញ្ចុក​ហើយក៏​អាច​ថា​ញ៉ាំ​ញឹក​ញាប់​ទៀត​ផង​ តើ​ប្រិយមិត្ត​ធ្លាប់​បាន​ស្តាប់​រឿង​ព្រេង​ទាក់ទង​នឹង​នំ​បញ្ចុក​ដែរ​ឬ​ទេ​? ហេតុអ្វី​ខ្មែរ​យើង​ហៅ​ថា​នំ​បញ្ចុក​? 

      ការហៅ​ឈ្មោះ​នំ តាម​បវេណី​រស់នៅ ៖ នំ​បញ្ចុក​មានឈ្មោះ​ដើម​ថា នំ​ប៉ែន​ចុក គឺជា​នំ​ដែល​គេ​យក​ម្សៅ​សម្រស់​ទៅ​ស្ងោរ ហើយ​បុក​លាយ​ទឹក​រួច​យកទៅ​ច្រក​ក្នុង​ប៉ែន​ទើប​យក​ស្នូលឈើ ចុក​សង្កត់ ដើម្បី​រោយ​ទម្លាក់​ជា​សរសៃ​ក្នុង​ទឹក​ពុះ​ឲ្យ​ឆ្អិន​បន្ទាប់មក​គេ​ស្រង់​ ចាប់​ជា​ចង្វាយៗ​ដាក់​ជាល​ ឬ​កញ្ច្រែង​ទុក​ឲ្យ​ស្រស់ទឹក​។ ក្រោយ​មក​គេ​ហៅ​កាត់ៗ​ថា​ នំ​បញ្ចុក មិន​ខុស​អី​ពី​ពាក្យ​ខ្មែរ​ជា​ច្រើន ដោយ​បាន​ហៅ​កាត់ៗ​ដូចជា​ ជើងក្រាន ក្លាយ ចង្ក្រាន​, ជាន់​ដើរ ក្លាយ​ជណ្តើរ​, កាន់​ជ្រែង ក្លាយ​កញ្ច្រែង​, កាន់​ត្រក ក្លាយ កន្ត្រក​, ពីរ​ថែម​ដប់ ក្លាយ​ពីរ​ដណ្តប់​។​ល​។​